vÉîĪÀ ¢éÃ¥À
£ÀªÀÄä «ªÀiÁ£À
wæ¥ÀÄgÀ¢AzÀ ªÀÄtÂ¥ÀÄgÀPÉÌ ºÁgÀÄwÛzÁÝUÀ QnQ¬ÄAzÀ PÁtÄwÛvÀÄÛ d®gÁ². d®gÁ²AiÀÄ
£ÀqÀÄ £ÀqÀÄªÉ JzÀÄÝ PÁtĪÀ ºÀ¹gÀÄ ªÀvÀÄð®UÀ¼ÀÄ. «ªÀiÁ£ÀzÀ ªÉÃUÀªÀ£ÀÄß D C¥ÀƪÀð
zÀȱÀå «ªÀiÁ£ÀªÀ£ÀÄß »A¨Á°¸ÀÄwÛvÀÄÛ. CZÀÑj ¥ÀlÄÖ PÉýzÉ, “K£ÀzÀÄ? ¸ÀÄAzÀgÀ
zÀȱÀå” JAzÀÄ. £À£Àß CZÀÑjAiÀÄ ¨sÁªÀPÉÌ ¸ÀàA¢ü¹ GvÀÛj¹zÀªÀgÀÄ C£ÉÃPÀgÀÄ. “CzÀÄ
¯ÁåPï mÁPï ¸ÀgÉÆêÀgÀ. CzÀgÀ°è vÉîĪÀ ¢éÃ¥ÀUÀ½ªÉ”
EA¥Á®¢AzÀ 45
Q¯ÉÆëÄÃlgï zÀÆgÀzÀ ªÉƬÄgÁ PÁAUï JA§°è F ¸ÀgÉÆêÀgÀ EzÉ. £ÁªÀÅ EA¥Á®¢AzÀ vÀgÀÄt
¨ÉÆèÉÆãÀ ¸ÁgÀxÀåzÀ°è ºÉÆgÀmɪÀÅ. ºÉUÉØAiÀĪÀgÀÄ ¥ÀæAiÀiÁtzÀ DgÀA¨sÀzÀ°èAiÉÄÃ
qÉæöʪÀgï eÉÆvÉ DwäÃAiÀÄvÉ vÉÆÃgÀÄvÁÛgÉ. dvÉ ¥ÀæªÁ¹UÀgÀ£ÀÄß CªÀ¤UÉ
¥ÀjZÀ¬Ä¸ÀÄvÁÛgÉ. ¨ÉÆèÉÆÃUÀÆ F CzÀÄãvÀ ¸ÀgÉÆêÀgÀ vÉÆÃj¸ÀĪÀÅzÀgÀ°è GvÁìºÀ.
“ªÉÄÃqÀªÀiï £ÀªÀÄä F gÀ¸ÉÛ ¤Ãj£À ªÉÄÃ¯É vÉîÄwÛzÉ.” J£ÀÄßvÁÛ ¸ÀgÉÆêÀgÀzÀ CzÀÄãvÀªÀ£ÀÄß
«ªÀj¸ÀÄvÁÛ “«ÃPÀëuÁ UÉÆÃ¥ÀÄgÀzÀ zÁjAiÀÄ°è ¸ÉʤPÀ £É¯É EzÉ” JAzÀ. ¨ÉlÖ
ºÀvÀÄÛªÁUÀ C¸ÁìA gÉÊ¥sÀ¯ï gÉfªÉÄAmï PÁtÄwÛvÀÄÛ. EA¥Á®zÀ ±À«Äð¯Á EzÉà ¸ÉʤPÀ
gÉfªÉÄAn£À «gÀÄzÀÞ G¥ÀªÁ¸À PÀÆwgÀĪÀÅzÀÄ. C¸ÁìªÀiï gÉeïªÉÄAmï ªÀiÁrzÀÝ 4 ªÀÄA¢
£ÁUÀjPÀgÀ ºÀvÉåAiÀÄ£ÀÄß ¥Àæw¨sÀn¹ 10 ªÀµÀðUÀ¼À »AzÉ DgÀA©ü¹zÀ G¥ÀªÁ¸À FUÀ®Æ ªÀÄÄAzÀĪÀj¢zÉ.
«Ä°ljAiÀÄ «ó±ÉõÁ¢üPÁgÀ vÉUÉAiÀĨÉÃPÉ£ÀÄߪÀÅzÀÄ CªÀ¼À ¨ÉÃrPÉ. DzÀgÉ §ÄqÀUÀlÄÖ
ºÉÆÃgÁlUÁgÀjAzÁV §Æ¢ ªÀÄÄaÑzÀ PÉAqÀzÀAvÉ EgÀĪÀ EA¥Á®zÀ°è F ¸ÉʤPÀgÉÃ
¸ÁgÀéd¤PÀjUÉ ¨sÀgÀªÀ¸ÉUÀ¼ÀÄ. ‘¥ÀgÀªÁV®è ºÉÆÃUÀÄ. £Á£ÀÄ ¤ªÀÈvÀÛ ¸ÉʤPÀ £À£Àß §½
UÀÄgÀÄw£À aÃn EzÉ’ JAzÀÄ ºÉUÀÎqÉAiÀĪÀgÀÄ £ÀUÀÄvÁÛ ¨ÉÆèÉÆãÀ ¨É£ÀÄß vÀnÖzÀgÀÄ.
¨ÉlÖzÀ ªÉÄð£À «ÃPÀëuÁ
UÉÆÃ¥ÀÄgÀzÀ MAzÀÄ ¢Q̤AzÀ zÀÆgÀzÀªÀgÉV£À ¸ÀgÉÆêÀgÀ PÁt¸ÀÄwÛzÉ. ªÀÄvÉÆÛAzÀÄ
¢QÌ£À°è ¨sÀÆ«Ä, ªÀÄgÀUÀ¼ÀÄ, ¥ÀªÀðvÀUÀ¼ÀÄ ¤ÃgÀ UÀ¨sÀð¢AzÀ
PÀÄrAiÉÆqÉAiÀÄÄwÛgÀĪÀAvÉ PÁtĪÀ ¢uÉÚUÀ¼ÀÄ, KgÀÄ vÀUÀÄÎUÀ¼ÀÄ, EªÉ®èªÀ£ÀÄß
¸ÀÄvÀÛªÀj¢gÀĪÀÀ ¤ÃgÀÄ.
¨ÉlÖzÀ MAzÀÄ E½eÁj£À
ªÀÄgÉUÀÆr£À°è §AzÀÆQ£À £À½PÉAiÀÄ£ÀÄß ¸ÀgÉÆêÀgÀzÀvÀÛ vÀÆj¹ ¤AwzÀÝ ¸ÉʤPÀ
vÀgÀÄt£À gÀPÀëuÁ PÀtÄÚUÀ¼ÀÄ £ÀªÀÄä£ÀÄß zÀȶָÀÄwÛzÀÄݪÀÅ. £Á£ÀÄ CªÀ£À UÀÆr£À
¸À¤ºÀPÉÌ ºÉÆÃV ‘£ÀªÀĸÉÛÃ’ CAzÉ. ‘E½eÁgÀ°è eÉÆÃPÉ’ JAzÀ£ÁvÀ.
DvÀ ¤ÃrzÀ PÉ®
ªÀiÁ»wAiÀÄ£ÀÄß zÁR°¹ PÉƼÀî¨ÁgÀzÉA§ ¤§ðAzsÀ «¢ü¹zÀ. C°è PÀvÀðªÀå ¤gÀvÀ£ÁzÁUÀ DzÀ
C£ÀĨsÀªÀªÀ£ÀÄß ºÀAaPÉÆAqÀ. ªÀÄtÂ¥ÀÄgÀzÀ°è «ªÉÆÃZÀ£Á gÀAUÀzÀ ¨sÀÆUÀvÀ
§AqÀÄPÉÆÃgÀgÀÄ, PÀÄQÌUÀ¼À ¥ÀævÉåÃPÀ f¯ÉèUÁV ºÉÆÃgÁl ªÀiÁqÀÄwÛzÁÝgÉ. ¥ÀÄgÀĵÀgÀÄ
¨sÀÆUÀvÀgÁVzÀÄÝPÉÆAqÀÄ d£ÀgÀ£ÀÄß ®ÆnªÀiÁqÀÄvÁÛgÉ JA§ CA±ÀªÀ£ÀÄß ¨ÉÆèÉÆãÀ
vÀAzÉAiÀÄÆ «ªÀj¹zÀÝ.
£Á£ÀAzÉ “F
¸ÀgÉÆêÀgÀzÀ ªÉÄÃ¯É ºÀ½îUÀ¼ÀÆ vÉîÄwÛªÉAiÀÄAvÉ.”
“ ªÉÄÃqÀªÀiï F ¨ÉlÖ PÀÆqÁ ¤Ãj£À ªÉÄÃ¯É vÉîÄwÛzÉ.” DvÀ vÀtÚUÉ
GvÀÛj¹zÀ.
“EµÀÄÖ JvÀÛgÀzÀ ¨ÉlÖªÀ£ÀÄß ¸ÀgÉÆêÀgÀzÀ ¤ÃgÀÄ
ºÉÆvÀÄÛ ¤AwzÉAiÀiÁ? ¨ÉlÖ ¤Ãj£ÉƼÀUÉ ªÀÄļÀUÀ¨ÉÃQvÀÛ¯Áè?” JAzÉ CZÀÑj¬ÄAzÀ.
“ªÀļÉUÁ®zÀ°è F ¸ÀgÉÆêÀgÀPÉÌ ªÀÄtÂ¥ÀÄgÀzÀ ¤ÃgÉ®è §AzÀÄ
¸ÉÃgÀÄvÀÛzÉ. DUÀ ¸ÀgÉÆêÀgÀzÀ ¤Ãj£À ªÀÄlÖ ªÉÄïÉÃgÀÄvÀÛzÉ. ¤Ãj£ÉÆA¢UÉ ¨ÉlÖUÀ¼ÀÆ
ªÉÄïÉÃgÀÄvÀÛªÉ. ¸ÀgÉÆêÀgÀzÀ°è ¤Ãj£À ªÀÄlÖPÀÌ£ÀÄUÀÄtªÁV ¸ÀgÉÆêÀgÀzÀ
ªÉÄðgÀĪÀ ¢éÃ¥ÀUÀ¼ÀÄ, ¨ÉlÖUÀ¼ÀÄ ªÉÄîPÀÆÌ PɼÀPÀÆÌ ºÉÆÃUÀÄvÀ۪ɔ JAzÀ ¸ÉʤPÀ.
¤Ãj£À ªÀÄlÖ ºÀvÀÛr
ªÉÄÃ¯É KjzÀgÉ ºÀ½îUÀ¼ÀÄ, gÀ¸ÉÛUÀ¼ÀÄ, ªÀÄ£ÉUÀ¼ÀÄ, ¨ÉlÖUÀ¼ÀÄ »ÃUÉ ¸ÀgÉÆêÀgÀ
ªÉÄïÉgÀĪÀ J®èªÀÇ ºÀvÀÛr ªÉÄÃ¯É KgÀÄvÀÛªÉ. E°è PÁtĪÀ ¸ÀÄAzÀgÀ ¥ÀæPÀÈw F ¨ÉlÖ, F ¨sÀÆ«Ä,
E°èAiÀÄ fêÀ gÁ²UÀ¼ÀÄ- EªÉ®è F ¸ÀgÉÆêÀgÀzÀ MqÀ® PÀƸÀÄUÀ¼ÀÄ ªÀļÉUÁ®zÀ°è
J¯ÉèqÉ ¤ÃgÉà ¤ÃgÀÄ vÀÄA§ÄªÁUÀ §ÈºÀvï ¸À¸ÀÛ¤UÀ¼ÀÄ ¨ÉlÖUÀ¼À ªÉÄÃ¯É D±ÀæAiÀÄ
¥ÀqÉAiÀÄÄvÀÛªÉ.
“F «¸ÀäAiÀÄPÁÌV F ¸ÀgÉÆêÀgÀ (loktak
lak) dUÀwÛ£À CZÀÑj JAzÀÄ zÁR¯ÁVgÀĪÀÅzÀÄ. «±ÀézÀ 7
CZÀÑjUÀ¼À°è EzÀÄ MAzÀÄ. «±ÀézÀ KPÉÊPÀ F vÉîĪÀ ¢éÃ¥À ¸ÀªÀÄƺÀUÀ¼À ¹j¤Ãj£À
¸ÀgÉÆêÀgÀ. E°è C£ÉÃPÀ ¢éÃ¥ÀUÀ½ªÉ. §AiÀÄ®Ä ¨sÀÆ«Ä EzÉ. F ¸ÀgÉÆêÀgÀzÀ «¹ÛÃtð
15.4 ZÀzÀgÀ ªÉÄÊ°. 35 Q¯ÉÆëÄÃlgï GzÀÝ 13 Q¯ÉÆëÄÃlgï CUÀ® EgÀĪÀ
¸ÀgÉÆêÀgÀzÀ°è UÀjµÀÖ D¼À 4.6 «ÄÃlgï, CUÀ® 287 ZÀzÀgÀ Q¯ÉÆëÄÃlgï. ªÀÄÄRå ¢éÃ¥ÀUÀ¼ÀÄ
ºÉ¸ÀgÀÄ EAwªÉ: vÀAUÀ, EwAUÀ, ¸ÉAqÁæ, ¥sÀƨÁ. EvÀgÀ aPÀÌ ¥ÀÄlÖ ¢éÃ¥ÀUÀ¼À°è PÀÆqÁ
¸ÀܽÃAiÀÄ «ÄãÀÄUÁgÀgÀÄ UÀÄr¸À®Ä PÀnÖ £É¯É¹gÀÄvÁÛgÉ.
¤Ãj£À ªÉÄÃ¯É ¨sÀÆ«Ä/¨ÉlÖ vÉîĪÀÅzÀÄ:
PÉƼÉvÀ ¸À¸ÀågÁ²AiÀÄÄ
ªÀÄtÂÚ£ÉÆA¢UÉ PÀ¼ÉvÀÄ ¸ÀgÉÆêÀgÀ ªÉÄÃ¯É vÉîÄvÁÛ Phumdis UÀ¼ÁV
¢éÃ¥ÀUÀ¼ÀÄ ¸ÀȶÖAiÀiÁVªÉ. PÁ²äÃgÀzÀ zÁ¯ïÀ ¸ÀgÉÆêÀgÀzÀ°è PÉƼÉvÀ £ÉÊ¢¯É zÀAlÄ
UÉqÀØUÀ¼ÀÄ PÉƼÉvÀÄ ªÀÄtÂÚ£ÉÆA¢UÉ PÀ¯ÉÉvÀÄ vÉîĪÀ vÉÆÃlUÀ¼ÁVzÀÝgÉ E°è
¢éÃ¥ÀUÀ¼ÀÄ, ¨ÉlÖUÀ¼ÀÄ ªÉÄïÉzÀÄÝ ¤AwªÉ. Phumdis UÀ½AzÀ ªÉÆzÀ® ºÀAvÀzÀ°è vÉîĪÀ
¥ÀzÀgÀUÀ¼À ¸ÀȶÖAiÀiÁUÀÄvÀÛzÉ.
¸ÀܽÃAiÀÄgÀÄ EAvÀºÀ vÉîĪÀ ¥ÀzÀgÀUÀ¼À ªÉÄÃ¯É £ÀqÉzÁqÀÄvÁÛgÉ. vÉîĪÀ
vɼÀÄ ¥ÀzÀgÀzÀ ªÉÄÃ¯É ¸Àé®à ºÉÆvÀÄÛ ¤AvÀgÉ ªÀÄļÀÄUÀÄvÁÛgÉ. ¨ÉÃUÀ ¨ÉÃUÀ
¸ÁUÀ¨ÉÃPÀÄ. UÁ½ eÉÆÃgÁV ©Ã¹zÀgÉ ¥ÀªÀÄr£ï ¥ÀzÀgÀUÀ¼ÀÄ ©r©rAiÀiÁV vÉîÄvÀÛªÉ.
EAvÀºÀ ¥ÀzÀgÀUÀ¼ÀÄ PÁ¯Á£ÀÄPÀæªÀÄzÀ°è ¨sÀÆ«ÄAiÀiÁV ¨ÉƨÉÆvï, vÉÆAiÀÄ, aAUÁ¬Ä (Pabot,
toya, Chingio)
J£ÀÄߪÀ ºÉ¸Àj£À ¨ÉlÖUÀ¼ÁV ¨É¼ÉzÀÄ ¤AwªÉ.
¸ÁUÀgÀzÀ
UÀ¨sÀðzÉƼÀV¤AzÀ d¤¹gÀĪÀ ¸ÀȶÖAiÀÄ£ÀÄß JvÀÛgÀzÀ ¨ÉlÖzÀ ªÉÄÃ¯É ¤AvÀÄ
£ÉÆÃqÀĪÀÅzÀÄ MAzÀÄ gÉÆêÀiÁAZÀ£À. ¸ÀgÉÆêÀgÀzÉƼÀUÉ J¢ÝgÀĪÀ ¢éÃ¥ÀUÀ¼ÀÄ
ªÀÄ£ÉUÀ¼ÀÄ, ªÀÄvÀÄÛ «ÄãÀÄ ¸ÁPÀuÁ ªÀåªÀ¸ÉÜ- J®èªÀÇ PÁtÄvÉÛ÷Ý ¨ÉlÖzÀ ªÀįÉ
¤AvÀgÉ. J®èªÀÇ JAzÀgÉ PÀtÄÚ C¼ÉAiÀÄĪÀµÀÄÖ zÀÆgÀPÉÌ ªÀiÁvÀæ.. ¤Ãj£À ªÀÄzsÉå
¥ÀæªÁ¹Ã PÉÃAzÀæªÀÇ EzÉAiÀÄAvÉ. £ÀªÀÄUÉ PÁt°®è. ¸ÉʤPÀ UÀÆr£À ªÀÄA¢£À ¢éÃ¥À
¨sÀÆ«ÄAiÀÄ KgÀÄ vÀUÀÄÎ ¢uÉÚUÀ¼À PÉÆgÀPÀ°£À°è ¥ÉÆðøÀgÀÄ £ÀqÉzÀÄ ºÉÆÃUÀĪÀÅzÀÄ
PÁtÄwÛvÀÄÛ. “F ¥ÉÆðøÀgÀÄ PÀvÀðªÀå ªÀiÁqÀĪÀ ¸ÉÆÃUÀÄ ºÁPÀÄvÁÛgÉ. EªÀgÀ
ªÀÄ£ÉAiÉƼÀUÉ M§â ¥ÉÆðøï EzÀÝgÉ ªÀÄvÉÆۧ⠧AqÀÄPÉÆÃgÀ£ÁVgÀÄvÁÛ£É. ¥Àæw
ªÀÄ£ÉAiÀÄ°èAiÀÄÆ M§â£ÁzÀgÀÆ ¨sÀÆUÀvÀ §AzsÀÄ EzÉÝà EgÀÄvÁÛ£É. CAvÀzÀgÀ°è
EªÀgÉãÀÄ §AqÀÄPÉÆÃgÀgÀ£ÀÄß ºÀÄqÀÄPÀĪÀÅzÀÄ, ºÀwÛPÀÄ̪ÀÅzÀÄ?” JAzÀ ¸ÉʤPÀ.
‘Keibul Lamijao’ £ÁåµÀ£À¯ï ¥ÁPïð:
F ¸ÀgÉÆêÀgÀzÀ ªÉÄ¯É vÉîĪÀ ‘Keibul Lamijao’ ºÉ¸Àj£À £ÁåµÀ£À¯ï
¥ÁPïð EzÉ. EzÀgÀ «¹ÛÃtð 40 ZÀzÀgÀ Q¯ÉÆëÄÃlgïÀ. «±ÉõÀªÁV C½«£ÀAa£À°ègÀĪÀ
¸ÁAUÁ (Sangai) eÁwAiÀÄ fAPÉAiÀÄ ªÀ£À EzÀÄ. GzÁå£ÀªÀ£ÀzÀ M¼ÀUÀÆ MAzÀÄ ¨ÉlÖ EzÉ. D
¨ÉlÖ ºÀwÛ GzÁå£À ªÀ£ÀzÀvÀÛ £ÉÆÃqÀ®£ÀÄPÀÆ® EzÉ.
£ÀªÀÄä£ÀÄß ¥ÁPïð M¼ÀV£À ¨ÉlÖzÀ ªÉÄÃ¯É ¤°è¹ ºÀÄ®ÄèUÁªÀ°£ÀvÀÛ PÀtÂÚqÀ®Ä
ºÉý, ‘E°è fAPÉUÀ¼ÀÄ ºÁUÀÆ, E¤ßvÀgÀ ¥ÁætÂUÀ¼ÀÄ NqÁqÀÄvÀÛªÉ JAzÀ ¨ÉÆèÉÆÃ.
£ÀªÀÄä PÀtÂÚUÉ PÁtĪÀÅzÀÄ D¼ÉvÀÛgÀ ¨É¼ÉzÀ §AUÁgÀzÀ ºÉƼÀ¦£À ªÀÄĽ ºÀÄ®Äè. EzÀÄ
¸ÀgÉÆêÀgÀzÀ ªÉÄÃ¯É vÉîÄvÁÛ EzÉ JAzÀÄ UÉÆvÁÛUÀĪÀÅ¢®è. D¼ÉvÀÛgÀzÀ ªÀÄĽ
ºÀÄ°è£À ¸ÀªÀĨsÀÆ«Ä DPÀµÀðPÀªÁV PÁtÄwÛvÀÄÛ. ¸ÁA¨Á eÁwAiÀÄ fAPÉAiÀiÁUÀ°Ã AiÀiÁªÀ
¥ÁætÂAiÀiÁUÀ°Ã PÁt°®è. a£ÀßzÀ §tÚzÀ ªÀÄĽ ºÀÄ°è£À ªÀÄzsÉå §AUÁgÀ §tÚzÀ fAPÉ
PÁt®Ä C¸ÁzsÀå.
F £ÁåµÀ£À¯ï ¥ÁPïð ¥ÀƪÀð ¥ÀgÀA¥ÀÀgɬÄAzÀ
PÉ®ªÀÅ §ÄqÀUÀlÄÖUÀ¼À SÁ¸ÀV D¹Û FUÀ®Æ DAiÀiÁ §ÄqÀUÀlÄÖUÀ¼À ºÉ¸ÀgÀ°è F ¥ÁPïð EzÉ.
DzÀgÀÆ ¥ÀæzsÁ£À ¨sÀÆ«ÄPÉ ¸ÀgÀPÁgÀzÉÝà J£ÀÄßvÀÛzÉ ªÀiÁ»w.
«±Àé ¸À馅 gÀºÀ¸Àå:
«±Àé ¸À馅 ºÉÃUÁVzÉ JA§ÄzÀPÉÌ F ¸ÀgÉÆêÀgÀ ¸ÁzÀȱÀå GzÁºÀgÀuÉ.
ºÉtÂÚ£À §¹j£À°è ¤ÃgÀÄ
¤AwzÉ JAzÀgÉ ¸ÀȶÖ/ ªÉƼÀPÉÉ PÀÄrAiÉÆqÉ¢zÉ JAzÀÄ CxÀð. MAzÀÄ ¥ÁvÉæAiÀÄ°è ¤ÃgÀÄ
ºÁQzÀgÀÆ ºÉZÀÄÑPÁ® ElÖgÉ ‘¸Àȶ֒ QæAiÉÄ £ÀqÉAiÀÄÄvÀÛzÉ. ºÁVgÀĪÁUÀ ¤ÃgÀÄ ¤AvÀ
ªÀ¸ÀÄAzsÀgÉAiÀÄ §¹j£À ¸À馅 ºÉÃVgÀ¨ÉÃqÀ?
“£ÉÆÃqÀªÀiÁä £ÁUÀ/¸À¥Àð F ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ£ÀÄß
ºÉÆvÀÄÛ ¤AwzÁݣɔ F ªÀiÁvÀ£ÀÄß ¨Á®åzÀ°è ºÉýzÀÄÝ £À£Àß CfÓ.
“£ÁUÀ CAzÀgÉ ¸ÀȶÖ, zÉêÀgÀÄ”É vÀļÀĪÀgÀ ¸ÀħæºÀätå zÉêÀ¸ÁÜ£ÀUÀ¼À°è
£ÀqÉAiÀÄĪÀ µÀ¶Ö eÁvÉæAiÀÄ ‘µÀ¶Ö’ ¥ÀzÀªÀÅ ‘¸Àȶ֒ ¥ÀzÀzÀ C¥À¨sÀæA±À. £ÁUÀ
ªÀÄvÀÄÛ ¤ÃgÀÄ PÁªÀÄPÉÌ ¸ÀA§A¢ü¸ÀzÀÄÝ!
PÁ²äÃgÀzÀ £ÀA©PÉUÀ¼À®Æè £ÁUÀ JAzÀgÉ ¤ÃgÀÄ. PÁ²äÃj ¨sÁµÉAiÀÄ°è PÀÄqÁ
£ÁUÁ CAzÀgÉ ¤ÃgÀÄ. C°èAiÀÄ ¸ÀgÉÆêÀgÀUÀ¼À ºÉ¸ÀgÀÆ C£ÀAvÀ£ÁUï...±ÉõÀ£ÁUï....EvÁå¢
«±ÀézÀ J¯Áè
£ÀA©PÉUÀ¼À°è D¢AiÀÄ°è F ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ°è ¤ÃgÀÄ vÀÄA©vÀÄÛ. ¤Ãj£ÉƼÀV¤AzÀ J¢ÝªÉ
¸À¸ÀågÁ², ¨ÉlÖ UÀÄqÀØUÀÀ¼ÀÄ, ªÀÄvÀÄÛ fêÀ dAvÀÄUÀ¼ÀÄ. D £ÀA©PÉUÀ½UÉ ¥ÀævÀåPÀë
¥ÀæªÀiÁt F d®gÁ², F ¸ÀgÉÆêÀgÀ. ¥Àæ¼ÀAiÀÄ DzÀgÀÆ E°è ¸À馅 PÁAiÀÄð
¤gÀAvÀgÀªÁVgÀÄvÀÛzÉ. F ¸ÀgÉÆêÀgÀ AiÀiÁgÀ£ÀÆß ªÀÄļÀÄV¸ÀzÉ vÉð¸ÀÄvÀÛzÉ.
§zÀÄQ¸ÀÄvÀÛzÉ.
»AzÉ ¤gÀƦ¹zÀAvÉ
ªÀ¸ÀÄAzsÀgÉAiÀÄ UÀ¨sÀð ‘fêÀ ¸ÀAPÀÄ®UÀ¼À£ÀÄß ¸Àȶֹ, ¥ÉÆgÉAiÀÄÄvÀÛzÉÉ. F
¸ÀgÉÆêÀgÀzÀ ¸ÀȶÖAiÀÄ®Æè F vÁzÁvÀä EzÉ. pumshongs J£ÀÄߪÀ Phumdis ªÉÄÃ¯É UÀÄr¸À®Ä PÀnÖ ªÁ¹¸ÀĪÀ
«ÄãÀÄUÁgÀjUÉ, CªÀgÀ fêÀ£ÉÆÃ¥ÀAiÀÄPÉÌ F ¸ÀgÉÆêÀgÀ D±ÀæAiÀÄ ¤ÃrzÉ. MlÄÖ 55
UÁæªÀiÁUÀ¼À 10,000 d£ÀjUÉ D±ÀæAiÀÄ ¤Ãr ¸ÁPÀÄwÛzÉ, J£ÀÄßvÀÛzÉ CAQ CA±À.
12 U羻ˀ
¥ÀAZÁ¬ÄwUÀ¼ÀÄ Keibul Lamijao gÁ¶ÖçÃAiÀÄ GzÁå£ÀªÀ£ÀzÀ°è EªÉ. «ÄãÀÄUÁgÀ
§ÄqÀUÀlÄÖUÀ¼ÀªÀgÀÄ ¤Ãj£À £ÀqÀÄªÉ EgÀĪÀ vÉîĪÀ ¨sÀÆ«ÄUÀ½UÉ ¨Éð ºÁQ «ÄãÀÄ
¸ÁPÀuÁ PÉÃAzÀæUÀ¼À£ÀÄß gÀQë¹nÖzÁÝgÉ. ©¢j£À ‘UÀ¼À’UÀ¼À£ÀÄß Hj CzÀgÀ ¸ÀÄvÀÛ §¯É
PÀnÖ «ÄãÀÄ ¸ÁPÀÄvÁÛgÉ. «ªÀiÁ£À F ¸ÀgÉÆêÀgÀzÀ ªÉÄÃ¯É ºÁgÀÄvÀÛzÉ. ¤ÃªÀÅ
«ªÀiÁ£ÀzÀ°è ºÁgÀĪÁUÀ ¨sÀÆ«Ä ªÉÄÃ¯É PÀArzÀÝ GAUÀÄgÁPÀgÀ «ÄãÀĸÁPÀuÁ PÉÃAzÀæ’
JAzÀ ¸ÉʤPÀ.
ªÀÄtÂ¥ÀÄgÀzÀ ªÀÄtÂÚ£À
ªÉÄÃ¯É ¸ÀÄjªÀ ªÀļÉAiÀÄ ¤ÃgÀÄ ¤ÃgÉ®è F ¸ÀgÉÆêÀgÀPÉÌ ¸ÉÃgÀÄvÀÛzÉ. ¸ÀAUÀæºÀªÁzÀÀ
¤Ãj£À°è «zÀÄåvï GvÁàzÀ£ÉAiÀiÁV ºÀjªÀ ¤ÃgÀÄ ªÀÄÄAzÉ §¯ïªÁ £À¢UÉ ¸ÉÃgÀÄvÀÛzÉ.
£ÁUÁ¯ÁåAqï ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄtÂ¥ÀÄgÀPÉÌ ¸ÁPÁUÀĪÀµÀÄÖ d® ±ÀQÛ (hydro power
genaration )
E°è GvÁàzÀ£ÉAiÀiÁUÀÄvÀÛzÉ. ªÀÄtÂ¥ÀÄgÀzÀ d£ÀvÉUÉ PÀȶ ªÀÄvÀÄÛ PÀÄrAiÀÄĪÀ ¤ÃjUÉ
F ¸ÀgÉÆêÀgÀªÉà DzsÁgÀ. E°è PÀtÂÚUÉ PÁtĪÀµÀÄÖ zÀÆgÀPÉÌ ¨sÀvÀÛzÀ ºÀ¹gÀÄ ¥ÉÊgÀÄ PÀtÂÚUÉ,
ªÀÄ£À¹ìUÉ ªÀÄÄzÀ¤ÃqÀÄvÀÛªÉ,. ªÀÄtÂ¥ÀÄgÀzÀ DyðPÀ ªÀÄÆ® ¨sÀvÀÛzÀ ¨É¼ÉAiÀÄ®Æè
EzÉ.
ªÀÄgÀ½ d¯Á±ÀAiÀÄzÀ
ªÀÄzsÉå EgÀĪÀ vÉîĪÀ ºÀÄ°è£À gÀ¸ÉÛAiÀÄ°è UÁr Nr¸ÀÄvÁÛ ¨ÉƨÉÆ PÉýzÀ “ºÉÃVzÉ
£ÀªÀÄä ¸ÀgÉÆêÀgÀ?”
£Á£ÀÄ GvÀÛj¹zÀÄÝ »ÃUÉ :
vÉîÄwªÉÉ gÀ¸ÉÛUÀ¼ÀÄ,
ªÀÄ£ÉUÀ¼ÀÄ
¢éÃ¥ÀUÀ¼ÀÄ, ¨ÉlÖUÀ¼ÀÄ
vÉîÄwÛªÉ UÉÆÃZÀgÀPÉÌ
¤®ÄPÀzÉ
¨sÀÆ«Ä wgÀÄUÀĪÀAvÉ
¸ÀgÉÆêÀgÀzÀÀ ¤ÃgÀÄ ªÉÄïÉvÀÄÛvÀÛzÉ
ªÀÄ¼É ¤ÃgÀÄ ¸ÉÃjzÀgÉ
¨ÉlÖUÀ¼À£ÀÄß ªÀÄ£ÉUÀ¼À£ÀÄß
¸ÀPÀ® ZÀgÁZÀgÀUÀ¼À£ÀÄß
d£À £ÀqɪÀ zÁjAiÀÄ£ÀÄß
¥Àæ¼ÀAiÀÄ DzÀgÀÆ E°è
G½AiÀÄÄvÀÛªÉ ZÀgÁZÀgÀUÀ¼ÀÄ
‘¨sÀÆ«Ä ªÉÄÃ¯É ¤ÃgÀÄ,
¤ÃgÀ ªÉÄÃ¯É ¨sÀÆ«Ä!’
 |
| Laktok lake at Manipur |
 |
| Fisher mans net at lake. |
No comments:
Post a Comment